Winston đang viết nhật kư :
Ba
năm về trước.
Vào một buổi chiều tối trong một ngơ ngang
gần một trong mấy nhà ga xe hỏa lớn. Ả ta
đứng gần một cổng nhà, dưới một
ngọn đèn phố chẳng chiếu sáng chút nào. Ả
có một gương mặt trẻ, trát đầy
phấn. Chính cái son phấn đă quyến rũ tôi, cái
mặt trắng xóa như mặt nạ, và đôi môi
đỏ chói. Nữ đảng viên không bao giờ
vẽ mặt. Không có ai khác ngoài đường và không
có máy truyền h́nh. Ả ta nói hai đôn. Tôi --
Đến chỗ này
tiếp tục khó quá. Anh nhắm mắt lại và lấy
ngón tay ấn vào mắt để cố trục xuất cái
h́nh ảnh cứ hiện về trong tâm anh. Anh gần như
bị tràn ngập bởi sự thèm khát hét vang lên
một tràng từ ngữ tục tằn. Hoặc đập
đầu vào tường, đá hất bàn, ném lọ
mực qua cửa sổ -- bất cứ một hành động
ǵ hung bạo, ồn ào và đau đớn có thể xóa
bỏ cái kỷ niệm đang dằn vặt anh.
Kẻ thù lớn
nhất của ḿnh chính là bộ thần kinh ḿnh, anh nghĩ
vậy. Bất cứ lúc nào, sự căng thẳng trong ḿnh
cũng có thể lộ ra dưới một h́nh thức rơ
rệt. Anh nghĩ tới một người anh gặp ngoài
đường vài tuần trước ; một người
coi bề ngoài rất tầm thường, một Đảng
viên khoảng ba mươi nhăm, bốn mươi
tuổi, cao gầy,, sách cặp. Anh và người đó
đương cách nhau vài thước th́ bỗng nửa
mặt trái của người đó co quẹo lên.
Hiện tượng lại lặp lại khi hai người
qua mặt nhau : đó chỉ là một cử động
nhăn nhó, run run nhanh như tiếng cạch ngăn
cửa trập máy chụp h́nh. Anh nhớ lúc đó anh nghĩ :
Lúa đời anh chàng đáng thương này rồi.
Điều đáng sợ là chắc hẳn cử động
đó không tự giác. Nguy to nhất là nói trong giấc
ngủ. Xét cho cùng, không có cách nào ngăn được
hiểm họa ấy.
Anh
thở phào và
tiếp tục viết :
Tôi bước qua
cổng với ả ta, băng qua sân trong tới một
hầm bếp. Nơi đây có một cái giường kê
sát tường và một cây đèn vặn lửa
thật nhỏ trên bàn. Ả --
Anh
ghê răng. Anh
muốn khạc nhổ. Nghĩ tới người đàn
bà trong hầm bếp, anh đồng thời nghĩ
tới Katharine, vợ anh. Winston có vợ -- ít nhất là
đă có vợ : có lẽ anh c̣n có vợ v́ trong
chừng mực anh biết, vợ anh chưa chết.
Hầu như anh hít trở lại cái mùi hấp nóng
của hầm bếp, một mùi pha trộn hơi rận,
quần áo nhơ bẩn và nước hoa hắc rẻ
tiền, nhưng ấy vậy mà hấp dẫn, v́ không có
một nữ Đảng viên nào dùng hay được tưởng
tượng là dùng nước hoa. Chỉ có dân đen
mới bôi nước hoa. Trong đầu óc anh mùi ấy
lẫn lộn rắm rối với tṛ thông dâm.
Khi
anh đi với người
đàn bà ấy, đó là bước sa ngă đầu tiên
của anh sau khoảng hai năm ǵn giữ. Giao du với
điếm bị cấm, dĩ nhiên, nhưng đó là
một quy lệ bạn có thể thỉnh thoảng đánh
liều phá. Phá lệ như vậy nguy hiểm, nhưng không
phải là một điều sống chết. Bị
bắt đi với điếm có thể có hậu
quả là năm năm khổ sai : không hơn, nếu
bạn không phạm tội ǵ khác. Và điều này cũng
dễ, miễn bạn tránh bị bắt quả tang
đương khi giao cấu. Các khu phố nghèo đầy
rẫy đàn bà sẵn sàng bán ḿnh. Có hạng có thể
bị mua chuộc bởi một chai rượu gin, một
thứ hàng trên nguyên tắc dân đen không được
uống. Mặc nhiên Đảng có ư muốn khuyến khích
măi dâm như một cửa bửng cho những bản năng
không thể bị kiềm chế hoàn toàn được.
Sự bê tha đơn giản không hề ǵ, nếu
vẫn lén lút không vui và chỉ liên quan đến đàn
bà thuộc giai cấp bị đè nén khinh khi. Tội không
dung thứ được là tội chung chạ bừa băi
giữa Đảng viên. Nhưng -- mẳc dầu đó là
một trong những trọng tội được các
bị can trong các cuộc đại thanh trừ luôn luôn thú
nhận -- khó tưởng tượng rằng một
sự kiện như vậy thực sự xảy ra.
Mục đích của
Đảng không chỉ là ngăn nam nữ thắt với
nhau những mối t́nh chung khó kiểm soát được.
Chủ định thực sự ngầm của Đảng
là khiến sự giao hợp mất hết thú vị. Hơn
cả t́nh yêu, tính hứng dục mới là thù địch,
trong cũng như ngoài ṿng hôn lễ. Mọi sự
kết hôn giữa Đảng viên phải được
một hội đồng thừa hành chấp thuận, và
-- dù nguyên lư không bao giờ được xác định
-- phép cưới luôn luôn bị bác khi cặp
đương sự tỏ vẻ quyến luyến nhau
về thể xác. Mục tiêu độc nhất của hôn
phối được công nhận là sinh con đẻ cái
phục vụ Đảng. Sự giao cấu bị coi như
một chuyện phụ hơi ghê tởm, như một
sự tẩy thụt. Điều này cũng không bao
giờ được nêu rơ nhưng được
nhồi vào sọ Đảng viên từ thuở ấu thơ.
Có cả nhiều tổ chức như Liên Đoàn Thanh Niên
Chống Sinh Dục biện hộ cho đời sống
độc thân của hai giới. Mọi trẻ nít
phải được thụ thai theo lối thụ tinh nhân
tạo (thụ nhân theo Ngôn Mới) và phải
được nuôi dưỡng trong nhà trẻ cộng
cộng. Winston biết những đề xuất này không
được thực sự tôn trọng, nhưng
được cái là rất hợp với học
thuyết tổng quát của Đảng. Đảng
cố giết bản năng tính dục, hay nếu nó không
thể giết được, cố xuyên tạc và bôi
nhọ nó. Anh không hiểu tại sao lại thế, nhưng
dường như lẽ tự nhiên phải vậy.
Bằng về phần phụ nữ th́ những cố
gắng của Đảng rất công hiệu.
Anh
lại nghĩ đến
Katharine. Hai người đă ly thân từ khoảng chín, mười
-- gần mười một năm nay. Lạ là ít khi anh
nghĩ tới nàng. Có khi mấy ngày liền anh quên
hẳn rằng ḿnh đă có vợ. Hai người chỉ
sống chung với nhau chừng mười năm tháng.
Đảng không cho phép ly dị, nhưng lại khuyến
khích ly thân trong trường hợp hai vợ chồng không
có con.
Katharine
là một cô gái
cao lớn, tóc vàng, rất thẳng vóc, có những cử
động tuyệt vời. Nàng có một gương
mặt phượng bạo dạn, một gương
mặt có thể gọi là quư phái cho tới khi khám phá ra
đằng sau nó không có ǵ cả. Mới lấy nhau
được chẳng bao lâu anh đă nhận định
rằng, -- mặc dầu có thể tại anh biết nàng
một cách mật thiết hơn mọi người -- không
chối căi được, nàng là con người đần
độn, thô bỉ và rỗng tuyếch nhất mà anh
đă từng gặp. Trong óc nàng không có một tư tưởng
nào không phải là khẩu hiệu, và không có một
điều ngu xuẩn nào, tuyệt đối không một
điều nào, mà nàng không nuốt nổi nếu là do
Đảng đề ra. Trong thâm tâm anh, anh gọi nàng là
"người ghi âm". Thế mà anh vẫn nhẫn
nhục ở được với nàng nếu không v́
đúng một vấn đề -- sinh dục.
Anh
mới sờ nàng là
nàng h́nh như rùng ḿnh cứng người lại. Ôm nàng
như thể ôm một tấm tượng gỗ nối
khớp. Lạ lùng nữa là ngay khi nàng siết chặt
anh vào ḷng nàng, anh có cảm tưởng như đồng
thời nàng lấy hết sức mạnh đẩy anh ra.
Sự cứng đờ của bắp thịt nàng gây ra
cảm giác ấy. Nàng thường nhắm mắt nằm
đó không kháng cự mà cũng không hợp tác, nhưng phục
tùng. Thái độ ấy làm anh vô cùng lúng túng và, sau
ít lâu, ghê tởm. Nhưng ngay vậy anh cũng vẫn có
thể sống với nàng nếu hai người thỏa
thuận ở không. Nhưng khá lạ là chính Katharine
từ chối điều này. Nàng bảo nếu hai người
có thể có con được th́ hai người phải
sinh con. Thành thử anh phải tiếp tục lập thành
tích, mỗi tuần một lần, rất đều đặn,
khi không có ǵ cản trở. Nàng c̣n thường nhắc
anh vào buổi sáng, như thể đó là một việc
đến chiều bắt buộc phải làm, không
thể bị quên lăng. Nàng có đặt tên cho việc
ấy. Một từ ngữ là "làm em bé", và
một từ ngữ khác là "bổn phận của chúng
ta đối với Đảng" (phải, nàng quả có
dùng câu đó). Rất sớm anh đâm thành thực
sợ hăi mỗi khi gần tới ngày chỉ định.
Nhưng may sao không đứa bé nào ra đời, và
tận cùng nàng bằng ḷng ngưng thử, rồi
chẳng bao lâu hai người ly thân.
Winston
khẽ thở dài.
Anh lại nhấc bút lên viết :
Ả ném ḿnh trên giường
rồi tức th́ lột váy, không một mào đầu,
với một bộ điệu tưởng tượng
thô tục và ghê tởm nhất.Tôi --
Anh
thấy ḿnh đang
đứng đó dưới ánh đèn mờ, mũi
ngửi mùi rận và nước hoa rẻ tiền, trong ḷng
nhóm lên một ư tưởng thất bại oán hận,
xen lẫn, ngay cả lúc đó, với kỷ niệm
tấm thân trắng bạch của Katharine, vĩnh viễn
băng đá v́ quyền lực thôi miên của Đảng.
Tại sao bao giờ cũng phải như thế ?
Tại sao anh không thể có một người đàn bà
cho riêng anh thay v́ cứ cách vài năm những mụ ác mó
bẩn thỉu này ? Nhưng một chuyện t́nh
thực sự là một sự kiện không thể tưởng
tượng được. Các nữ Đảng viên
giống hệt nhau. Đức trinh ăn sâu vào họ
chẳng kém ǵ ḷng trung thành với Đảng. Nhờ
được điều kiện hóa sớm, nhờ
thể thao và nước lạnh, nhờ những điều
phi lư lải nhải trong trường, tại Đoàn Gián
Điệp và Liên Đoàn Thanh Niên, nhờ sách báo,
cuộc thao diễn, bài ca, khẩu hiệu và quân nhạc,
t́nh cảm tự nhiên đă bị tống khứ ngoài
họ. Lư trí anh bảo anh thế nào cũng có người
ngoại lệ, nhưng tim anh không tin thế. Họ là
những người không thể chinh phục được,
như Đảng muốn họ như vậy. Hơn
cả được yêu, anh muốn phá vỡ cái tường
đạo đức ấy, dù chỉ một lần trong
cả cuộc đời anh. Giao hợp hoàn mỹ là có hành
vi phản nghịch. Thèm muốn xác thịt là phạm
tội tư tưởng. Ngay sự gợi dục Katharine,
nếu anh làm nổi, sẽ bị coi như một hành vi
dụ dỗ, mặc dầu nàng là vợ anh.
Nhưng phần chót
của câu chuyện phải được viết lên. Anh
viết :
Tôi vặn đèn lên.
Khi tôi thấy ả dưới ánh sáng --
Sau
cảnh tối tăm,
ánh sáng nhỏ của ngọn đèn dầu có vẻ
rực rỡ. Lần đầu tiên anh có thể thấy
rơ người đàn bà. Anh tiến một bước
về phía ả rồi ngưng, đầy thèm muốn và
khiếp sợ. Anh đau đớn ư thức sự
liều lĩnh của anh khi tới nơi này. Rất có
thể lính tuần sẽ bắt anh khi anh ra về : xem
ra có khi họ đang đợi anh ngoài cửa. Nếu anh
ra về mà không làm cái việc anh tính đến đây làm
--!
Phải viết
chuyện này, phải thú thật chuyện này. Điều
anh bỗng nh́n thấy dưới ánh đèn là sự người
đàn bà đă nhiều tuổi. Son phấn được
trát đầy trên mặt ả đến nỗi hầu
như nó có thể toạc ra như một chiếc
mặt nạ b́a. Có nhiều vạch trắng trên tóc
ả ; nhưng chi tiết thực sự khủng khiếp
là khi ngả người xuống, mồm ả hơi há
ra không để lộ ǵ ngoài một hố đen x́.
Ả không có một cái răng nào.
Anh
viết thật nhanh,
bằng nét chữ nguệch ngoạc :
Khi
tôi thấy ả
dưới ánh sáng, ả hiện ra là một bà già, ít
nhất năm mươi tuổi. Nhưng tôi vẫn
tiến lên và làm như thường.
Anh
lại ấn ngón tay
vào mí mắt. Tận cùng anh đă viết ra chuyện
ấy, nhưng chẳng thấy khác ǵ. Liệu pháp không
hiệu nghiệm. Sự thèm muốn hét lớn lên
những từ ngữ tục tằn mănh liệt hơn bao
giờ hết.