Cộng sản và tham nhũng
Tới tận những năm 80 hăy c̣n rất nhiều người tin rằng cộng sản không thể đi đôi với tham nhũng, danh từ thối nát chỉ thể được áp dụng cho chế độ miền Nam chứ chế độ cộng sản Hà Nội có hà khắc bấy nhiêu chăng nữa vẫn là một chế độ trong sạch v́ dân. Dư luận này đặc biệt không chỉ thịnh hành trong phe cộng sản hay thiên cộng mà ngay cả trong giới quốc gia, đến độ dưới thời Thiệu-Kỳ dân chúng gặp lúc chán nản dễ dàng buông câu : “Để cộng sản vào là hết tham nhũng“.
Không hiểu tại sao huyền thoại này được phổ biến như vậy trong khi kể từ những năm 50 đầy rẫy sách báo tường thuật nhiều vụ tham nhũng đại quy mô cùng những sự ăn tiền hối lộ cỡ nhỏ trong đời sống hàng ngày tại Nga Sô và chư hầu. Tại Việt Nam, những chuyện tham ô lộng hành của cán bộ ngoài Bắc cũng được một số nhân chứng di cư vào Nam kể lại, chẳng rơ v́ lẽ ǵ (v́ có tật giật ḿnh chăng ?) chính quyền trong Nam không biết khai thác để phản lại lời tuyên truyền bênh vực cộng sản. Phải đợi sau 75, từ miệng dân chúng miền Bắc và sau 87 từ tiểu thuyết sách báo của các tác giả ở Bắc, t́nh trạng tham nhũng dưới thời Đảng trị mới được vạch trần. Với những chứng cớ rành rành khó ai c̣n ngoan cố, tiếp tục quy thói tham nhũng không chối căi được của tầng lớp cán viên cộng sản cho sự lây bệnh xă hội miền Nam sau 1975. Hiện tượng tham nhũng vẫn từng có dưới chế độ cộng sàn VN, nhưng với thêm cơ hội làm tiền, nó được dịp gia tăng và ngày nay th́ nó banh trướng quá độ tới mức làm bại hoại toàn thể xă hội, khiến nhà càm quyền cộng sản giật ḿnh lo ngại, phải đặt việc chống tham nhũng lên hàng quốc sách số một.
Những nhà tiến bộ c̣n quyến luyến với chế độ bào chữa cho cộng sản bằng cách bảo rằng tham nhũng do tính t́nh con người tham lam dễ bị tiền bạc quyến rũ, chẳng thế mà nước nào cũng có chuyện gian lận, ăn tiền hối lộ ; cứ coi thời sự Anh, Pháp, Mỹ, Nhật, áp-phe với x́-căng-đan đầy rẫy! Nói vậy chỉ đúng một phần và quên đi hay không hiểu đặc tính của sự tham nhũng tại các nước cộng sản, mạnh mẽ và hủ bại hơn tại các nước khác (kể cả Phi châu) v́ nó gắn liền với hệ thống đảng trị, bởi mọi quyền hành, mọi cơ cấu, mọi đơn vị đều do đảng nắm giữ, v́ nó dựa trên tổ chức hệ cấp và quán tập bí ẩn của đảng để bao phủ xă hội như một mạng lưới khó gỡ, y như mạng lưới của các tổ chức đảng cướp kiểu mafia, với sự khác biệt là đây là một tổ chức cầm quyền cai trị cả một nước. Khi quyền hành đủ sức ban cho kẻ có quyền, tức cán bộ, mọi điều khoái lạc (nhà cao cửa rộng, cao lương mỹ vị, gái đẹp ...) vấn đề là tranh quyền nhiều hơn tranh của, nên sự tham nhũng it lộ liễu hơn ; khi kinh tế mở rộng, quyền không cấp nổi hết thú vui vật chất, kẻ có quyền (từ lớn tới bé) xoay sang chuyện kiếm tiền, dùng quyền để làm ăn phi pháp, buôn lậu, hối lộ.
Cho nên Nhà nước tha hồ kêu gọi, tha hồ phán lệnh, nạn tham nhũng tại Việt Nam không có cơ lùi mà chỉ có bước tiến. Tham nhũng, như ai cũng biết, là một con rắn muôn đầu, muốn trị nó phải chém ngang thân, mà tại Việt Nam cái thân tham nhũng chính là hệ thống đảng trị làm nền tảng cho nó, phải ra công hủy đảng nếu mong thấy xă hội lành mạnh dần.
1993